پوشش چاپ فرآیندی است که در طی آنها لایه‌ای نازک از مواد مختلف بر روی سطح چاپی اعمال می‌شود تا از آن محافظت کرده و ظاهر آن را بهبود بخشد.استفاده از پوشش های قابل چاپ، که هر کدام نقش مهمی در بهبود کیفیت، ظاهر و دوام محصولات چاپی دارند به دلایل گوناگون انجام می‌شود. پوشش‌های چاپ محصولات را در برابر رطوبت، گرد و غبار، و آسیب‌های مکانیکی حفظ می نماید که این پوشش‌ها می‌توانند از خراشیدگی، پارگی، و فرسودگی زودرس جلوگیری کنند.
یکی از اهداف اصلی پوشش‌های چاپ، افزایش جذابیت بصری محصولات است. پوشش‌های سلفون، لمینیت و یو وی هر کدام به نحوی خاص، به زیبایی و جذابیت محصول اضافه می‌کنند. پوشش چاپ طیف گسترده ای از مزایا را برای محصولات چاپی به ارمغان می آورد. تنوع در انواع پوشش ها، امکان انتخاب گزینه ای مناسب برای هر نوع محصول و کاربرد را فراهم می کند. در ادامه به توضیح رایج ترین انواع پوشش چاپ می پردازیم.
پوشش چاپ چه اهمیتی دارد؟
پوشش چاپ، عنصری اساسی در صنعت چاپ و بسته بندی است که به منظور ارتقای کیفیت، زیبایی های بصری و دوام محصولات چاپی مورد استفاده فراوان قرار گرفته است. پوشش چاپ با یک لایه نازک که بر روی سطح چاپ شده اعمال می شود، مزایای متعددی را برای محصول نهایی به ارمغان می آورد. این پوشش برای محصولاتی که در معرض سایش و پاره شدن قرار دارند، مانند کتاب ها، مجلات، منوها و بسته بندی ها حائز اهمیت است یا می تواند با ایجاد سطحی صاف، براق و یکدست، ظاهری لوکس و حرفه ای به محصولات چاپی ببخشد. این امر به ویژه برای محصولاتی که برای تبلیغات و بازاریابی استفاده می شوند، مانند بروشورها، پوسترها، کارت های ویزیت و پاکت ها، حائز اهمیت است.
انواع مختلف پوشش چاپ
انواع پوشش‌های چاپ بر اساس مواد و روش‌های اعمال آنها به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند. یکی از رایج‌ترین انواع پوشش، پوشش سلفون است که به دلیل انعطاف پذیری بالا و استحکام بیشتر در صنعت چاپ استفاده فراوان می شود؛ روکش سلفون در دو نوع مات و براق قابل استفاده است. پوشش یووی که به وسیله اشعه فرابنفش سخت می‌شود می‌تواند به صورت موضعی یا کامل اعمال شود. در پوشش یووی موضعی، فقط بخش‌های خاصی از سطح چاپ پوشش داده می‌شود تا جلوه خاصی به آن بخش‌ها بدهد، در حالی که یووی کامل تمام سطح چاپ را می‌پوشاند و آن را براق و درخشان می‌کند.
نوع دیگر از پوشش چاپ، پوشش لمینیت است که به دو شکل براق و مات موجود است. لمینیت براق سطح چاپ را درخشان و جذاب می‌کند و محافظت بیشتری فراهم می‌آورد، در حالی که لمینیت مات به جلوگیری از بازتاب نور کمک کرده و ظاهری کلاسیک و آرام به سطح چاپ می‌بخشد. در کل، انتخاب نوع پوشش چاپ به نوع محصول چاپی، هدف نهایی از چاپ، و ترجیحات بصری و عملیاتی مشتری بستگی دارد. این پوشش‌ها نه تنها به بهبود ظاهر و دوام محصولات چاپی کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند تاثیرات احساسی و روانی خاصی را نیز به مخاطبان منتقل کنند.
1) پوشش سلفون
سلفون نوعی فیلم شفاف است که از سلولز، ماده اصلی دیواره‌های سلولی گیاهان، تولید می‌شود. سلفون به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، مانند شفافیت، مقاومت در برابر آب، و قابلیت تجزیه‌پذیری زیستی، به عنوان ماده‌ای پرکاربرد در بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سلفون شفاف است و محتوای بسته‌بندی شده را به خوبی نشان می‌دهد. تا حدی مقاومت در برابر رطوبت دارد. اجازه می‌دهد تا مقداری هوا از خود عبور کند، که برای برخی کاربردهای بسته‌بندی مواد غذایی مفید است. بر خلاف بسیاری از پلاستیک‌های سنتی، سلفون تجزیه‌پذیر است و اثرات زیست محیطی کمتری دارد. پوشش‌های سلفون، به عنوان یک ماده بسته‌بندی چند منظوره و کارآمد، در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند.
انواع پوشش‌های سلفون
سلفون مات و سلفون براق از جمله انواع پوشش سلفون هستند که این پوشش‌ها به دلیل شفافیت، انعطاف‌پذیری و قابلیت تجزیه‌پذیری زیستی، جایگاه ویژه‌ای در بسته‌بندی مواد غذایی، محصولات کشاورزی، هدایا و صنایع دیگر دارند.در ادامه به توضیح دو نمونه از پوشش سلفون از جمله سلفون مات و سلفون براق پرداخته ایم.
1. سلفون مات
سلفون مات نوعی پوشش پلاستیکی نازک است که برای روکش انواع سطوح از جمله کاغذ، مقوا و پارچه استفاده می شود. این نوع سلفون به دلیل داشتن ظاهری غیر براق و مخملی، به طور فزاینده ای در کاربردهای مختلف از جمله چاپ و بسته بندی محبوب شده است. سلفون مات نور را به خوبی جذب می کند و از بازتاب نور سطوح براق جلوگیری می کند. این ویژگی برای خواندن متن در نور شدید محیط، بسیار مناسب است و از خستگی چشم جلوگیری می کند. اثر انگشت را به خوبی جذب می کند و از ایجاد لکه و کثیفی روی سطح محافظت می کند. این ویژگی برای محصولاتی که به طور مکرر دست به دست می شوند، مانند کارت ویزیت و منوی رستوران، بسیار مفید است.
سلفون مات با ایجاد لایه محافظ روی سطح، از آن در برابر خراشیدگی، پارگی و رطوبت محافظت می کند و به افزایش طول عمر محصولات چاپی کمک می کند. سلفون مات قابل بازیافت است و به حفظ محیط زیست کمک می کند و در مقایسه با سایر انواع سلفون، قیمت مناسبی دارد.
2. سلفون براق
سلفون براق نوعی پوشش پلاستیکی نازک است که برای روکش انواع سطوح از جمله کاغذ، مقوا و پارچه استفاده می شود. این نوع سلفون به دلیل داشتن ظاهری درخشان و صیقلی، به طور گسترده در کاربردهای مختلف از جمله چاپ و بسته بندی محبوب شده است. سلفون براق با ایجاد سطح صاف و یکدست، وضوح رنگ ها را در چاپ افزایش می دهد و تصاویر را با جزئیات دقیق تر و رنگ های زنده تر نمایش می دهد. تا حدی در برابر آب مقاوم است و از نفوذ رطوبت به سطح زیرین محافظت می کند.
این ویژگی برای محصولاتی که در معرض رطوبت هستند، مانند منوی رستوران و لیبل بطری، مفید است. به راحتی تمیز می شود و می توان لکه و کثیفی را به آسانی از روی آن پاک کرد. سلفون براق به راحتی قابل چاپ است و می توان طرح و نوشته دلخواه خود را روی آن چاپ کرد.
2) پوشش یو وی
پوشش یو وی یک نوع پوشش محافظ است که برای افزایش دوام، زیبایی و مقاومت محصولات در برابر اشعه ماوراء بنفش استفاده می‌شود. این پوشش معمولاً بر روی مواد چاپی، سطوح پلاستیکی، فلزی و چوبی اعمال می‌شود تا از تخریب رنگ و متریال توسط نور خورشید جلوگیری کند و به محصول براقیت و جذابیت بیشتری ببخشد. پوشش یو وی معمولاً به صورت مایع اعمال می‌شود و سپس با استفاده از تابش نور فرابنفش خشک می‌شود. فرآیند خشک شدن سریع این پوشش، به دلیل واکنش شیمیایی که توسط اشعه UV تحریک می‌شود، باعث ایجاد یک لایه سخت و مقاوم بر روی سطح می‌گردد. این روش به ویژه در صنایع چاپ و بسته‌بندی به کار می‌رود.
انواع پوشش یو وی
پوشش یو وی یکی از تکنیک‌های پیشرفته در صنعت بسته‌بندی و چاپ است که انواع مختلفی دارد و با استفاده از تابش اشعه فرابنفش برای ایجاد لایه‌ای محافظ بر روی سطح مواد استفاده می‌شود. این پوشش ها به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مانند افزایش دوام، زیبایی و مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش، کاربردهای گسترده‌ای دارد. از جمله پوشش های یو وی؛ یو وی سیلندری تخت، یو وی موضعی برجسته می باشد که در متن زیر به توضیح هر کدام پرداخته ایم؛
1. یو وی سیلندری تخت :
یو وی سیلندری تخت نوعی از پوشش یو وی است که در صنعت چاپ و بسته بندی برای روکش انواع سطوح از جمله کاغذ، مقوا و پلاستیک استفاده می شود. در این روش، سطح چاپی از زیر یک غلطک یا سیلندر عبور می کند که آغشته به مواد یو وی است. سپس مواد یو وی با استفاده از تابش اشعه ماوراء بنفش به سرعت خشک می شوند.
یو وی سیلندری تخت فرآیندی بسیار سریع است و می توان از آن برای تولید انبوه محصولات چاپی در مدت زمان کوتاه استفاده کرد. می تواند کیفیتی عالی و ظاهری درخشان و صاف به محصولات چاپی بدهد. در برابر خراشیدگی، سایش، رطوبت و اشعه UV مقاوم است و می تواند طول عمر محصولات چاپی را افزایش دهد. منعطف بوده و روی انواع مختلف سطوح استفاده می شود و برای چاپ طرح ها و نوشته های مختلف مناسب می باشد.
2. یوی موضعی برجسته:
یو وی موضعی برجسته نوعی از چاپ یو وی است که در آن از اشعه ماوراء بنفش برای ایجاد برجستگی و بافت روی سطح چاپی استفاده می شود. این نوع چاپ به طور فزاینده ای در صنعت چاپ و بسته بندی محبوب شده است، زیرا می تواند ظاهری منحصر به فرد و جذاب به محصولات چاپی بدهد. یو وی موضعی برجسته می تواند ظاهری سه بعدی و برجسته به محصولات چاپی بدهد که آنها را از سایر محصولات متمایز می کند. جزئیات و نوشته های روی سطح چاپی را برجسته تر کند و به آنها ظاهری جذاب تر و چشم نوازتر بدهد و می تواند حس لامسه را به سطح چاپی اضافه کند و تجربه ای تعاملی تر برای مخاطب ایجاد کند.
3) لمینیت
لمینیت یک فرآیند پوشش‌دهی است که در آن چندین لایه از مواد به یکدیگر چسبانده می‌شوند تا یک سطح محافظتی و مقاوم‌تر ایجاد شود. این فرآیند به منظور افزایش دوام، حفاظت در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت، گرد و غبار و خراش، و همچنین بهبود ظاهر و جذابیت مواد استفاده می‌شود. لمینیت در بسیاری از صنایع از جمله چاپ، بسته‌بندی، ساخت‌وساز و تولید کفپوش کاربرد دارد. فرآیند لمینیت شامل چسباندن یک یا چند لایه محافظ به سطح مورد نظر است. این لایه‌ها می‌توانند از مواد مختلفی مانند پلاستیک، کاغذ، فویل یا منسوجات باشند. لمینیت معمولاً به دو روش اصلی لمینیت حرارتی و لمینیت سرد انجام می‌شود.
انواع لمینیت
لمینیت فرآیندی است که به طور گسترده در صنایع مختلف برای افزایش دوام، محافظت و بهبود ظاهر مواد استفاده می‌شود. این فرآیند به دو روش اصلی لمینیت گرم و لمینیت سرد تقسیم می‌شود، که هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود خودشان هستند. لمینیت گرم همانطور که از اسمش پیداست، بدون حرارت به هیچ کاغذی نمی چسبد و باید در اول با کمک دستگاه، لمینت را گرم نمود و سپس آن را روی کاغذ چسباند. اما لمینیت سرد که نسبت به لمینت گرم نازکتر می باشد، لایه بسیار نازک پلاستیکی با کمک دستگاه لمینت سرد اما بدون گرم کردن و حرارت دستگاه بر روی کاغذ پرس می‌شود.
1. لمینیت سرد:
لمینیت سرد فرآیندی است که در آن از فشار برای چسباندن یک لایه نازک از پلاستیک یا فیلم به سطح یک ماده دیگر مانند کاغذ، مقوا یا پارچه استفاده می شود. این لایه محافظ به افزایش دوام، استحکام و زیبایی ظاهری محصول نهایی کمک می کند. برخلاف لمینیت گرم، در این روش از گرما استفاده نمی شود. لمینیت سرد فرآیندی بسیار سریع است و نیازی به گرم شدن ندارد. لمینیت سرد را می توان به راحتی با استفاده از دستگاه های لمینیت سرد دستی یا رومیزی انجام داد. می توان بر روی انواع مختلف سطوح از جمله کاغذ، مقوا، پارچه و پلاستیک استفاده کرد.
2. لمینیت گرم:
لمینیت گرم فرآیندی است که در آن از گرما و فشار برای چسباندن یک لایه نازک از پلاستیک یا فیلم به سطح یک ماده دیگر مانند کاغذ، مقوا یا پارچه استفاده می شود. این لایه محافظ به افزایش دوام، استحکام و زیبایی ظاهری محصول نهایی کمک می کند. لمینیت گرم می تواند عمر مفید محصولات چاپی را با محافظت از آنها در برابر خراشیدگی، پارگی، رطوبت و محو شدن افزایش دهد. می تواند به سفت شدن و استحکام بیشتر صفحات چاپی کمک کند. ظاهری صاف، براق و حرفه ای به محصولات چاپی می دهد.محصولات چاپی را تا حدی در برابر آب و رطوبت مقاوم می کند و برخی از انواع لمینیت گرم دارای روکش مات هستند که می توان روی آنها نوشت و علامت گذاری کرد.
سخن آخر
انتخاب نوع پوشش مناسب برای محصول چاپی در انواع چاپ به عوامل مختلفی مانند نوع محصول، کاربرد آن، سلیقه مشتری و بودجه پروژه بستگی دارد. با در نظر گرفتن مزایای متعدد پوشش چاپ، می توان از آن به عنوان ابزاری موثر برای ارتقای کیفیت، زیبایی و دوام محصولات چاپی و در نتیجه افزایش رضایت مشتریان استفاده کرد.